Gutako batzuek, guztiok iruditan ikusten dugunok, zentro teknologiko bat bi mundu batzen dituen zubi gisa ikusten dugu. Alde batetik, ezagutza sortzearen mundua. Bestetik, batez ere enpresek eta partikularrek osatutako merkatua. Zentro teknologikoak hartzen duen espazioak bi unibertsoen artean egon behar du, ezagutza transferitzeko tresnetan oinarrituz haiek batzeko. Ezagutza transferitzeko tresna hauek honako hauek dira: jabetza intelektuala, aholkularitza espezializatua, lankidetza publiko-pribatua I+G proiektuetan, giza kapitala edo oinarri teknologikoko enpresak edo spin-offak sortzea.
Zoritxarrez ezagutza, momentuz, ezin da botilaratu. Beraz, transferentzia-formula hauek askoz sofistikatuagoak dira. Guztien artean azkena, oinarri teknologikoko enpresen sorrera, beharbada gogo handienarekin landu den eta ziur aski Atlantikoaren alde honetan emaitza gutxiago eman dituen formuletako bat da.
Errepasatu ditzagun Amerikako unibertsitate-campusen esparrutik sortu ziren enpresen arrakastarik ozenenetako batzuk. Stanfordek, esaterako, bere ikasle garrantzitsuenen artean Yahoo, Google, Sun Microsystems, Hewlett-Packard-en sortzaileak aipatzen ditu, eta MITek, berriz, Intel, Texas Instruments, Qualcomm, 3Com bezalako enpresak nabarmentzen ditu… Bada zerbaiten historia. Enpresa hauek komunean duten guztia beren jaiotzan parte hartu zuten ekintzaileen ahalegin eta ikuspegi aparta izan ziren. Kasu horietako askotan, ez da sailen edo laborategien kudeaketatik orkestratutako enpresei buruz, ekintzaile sutsuen taldeek sustatutako behetik gora prozesuez baizik.
Europan, zentro teknologiko edo unibertsitate baten ingurunetik sortutako enpresen arrakastak askoz ere urriagoak dira eta spin-off kopurua sustatzeko egindako ahaleginak ez dira neurri handi batean arrakastarik izan. Segur aski, Erresuma Batua edo Eskandinaviako herrialde batzuk dira kasurik nabarmenenak.
Europako zentro teknologikoek eragin erreala izan al dezakete oinarri teknologikoko enpresen sorreran AEBetako zenbait berrikuntza gunetan (MIT, Standford, Berkeley…) gertatzen den bezala? Gaur egun, Europako zentro teknologikoek ezagutza eta bikaintasun izugarria pilatzen dute: milaka teknologo eta doktore ari dira asmo handiko ikerketa eta garapen proiektuetan parte hartzen, Europako industriako enpresa nagusiekin elkarlanean. Pentsa genezake, halako gaitasun teknologiko apartak izanik, enpresa berri eta etorkizun handikoak ager daitezkeela ekosistema ekintzailea sortzeko oinarriak jarri ondoren.
Argi dago horretarako lurra ongarritu behar dela: beharrezkoak diren finantzaketa iturriak ezarri, co-working gune malguak sortu, coaching eta akonpainamendu zerbitzu espezializatuak eskuragarri jarri. Tresna horietako asko dagoeneko eskuragarri daude, besterik gabe, integratzea eta zentro teknologikoetatik sortu ziren enpresei zuzenean eskaintzea beharrezkoa litzateke. Baina behin oinarri hauek lortuta, enpresa hauek ernetzen dituen hazia behar dugu, spin-offen osagaia guztiz ezinbestekoa eta hemen konpondu ez duguna: ekintzaileak. Ekintzaile-gaitasun horiek berez sortzen diren edo I+G sail batetik jaioko diren itxaropena oso xaloa da.
Gabezia hori arintzeko, zentro teknologikoak ekintzaileak erakartzeko eta garatzeko estrategia aktiboak garatzen hasi behar dira. Hasi behar dute beren jakintza multzoa ekintzaileen eskura jartzen, barne zein kanpoko, ezagutzak baloratu eta merkatura ekartzen dituztenak izan daitezen. Zentro teknologikoek enpresen inkubaziorako baldintza egokiak ezar ditzakete eta haien sorrera eta garapena asko erraztu, baina nahitaez enpresa kudeaketa eta marketin gaitasunak sartu behar dituzte euren ezagutzak ustiatzeko.
Zentro teknologikoek aktiboki txertatu beharko lukete osagai ekintzaile hori beren dinamikan: ekintzaileak residentzia kontratatzea, euren bulegoetan lan-koworking guneak ezarriz kanpoko zein barneko pertsonek enpresak sortzeko, beren teknologoen barne-ekintzailetza erraztuz. eta haien ezagutza eta teknologia askoz eskuragarriago ustiatzeko.
Europak I+G sistema oso indartsua du eta merkaturako berrikuntzan behar bezala gauzatzen ez den ikerketarako eta garapen teknologikorako baliabideak mobilizatzeko aparteko gaitasuna du. Oinarri teknologikoko enpresen sorrera da, zalantzarik gabe, Europako berrikuntza katearen hutsune hori konpontzeko tresnarik onenetakoa. Zentro teknologikoak eta ekintzaileak modu aktiboago batean batzeak esan nahi du azkenean Europako enpresa berritzaileen belaunaldi berri bat sortzen ikustea, berriro ere munduko industria liderra den.