Klima-aldaketak ingurune naturalean eta gure gizarteak areagotzen jarraitzen duen eraginei buruzko berriak. Klima-aldaketaren arazoa da proposatutako irtenbide posibleak edo aurre egiteko moduak sinplifikatzaileak izan direla. Hainbeste, ezen erregai fosilak erabiltzeari uzteko eta zuhaitz asko landatzeko teknologia garatzea baino ez zaigu falta. Ekintza hauek gizakiak sortutako karbono dioxidoaren gehiegizkoa murriztuko lukete.

Egia izateari utzi gabe, komunikabideekek klima-aldaketa arintzeko eta egokitzeko halako adibide sinplistak oihartzun dituzte, besteak beste:

  • “Makina hau airetik CO2a xurgatzen hasi da klima-aldaketatik salbatzeko” (Fast Company, 2017ko maiatza).
  • “Karbonoa airetik xurgatuta, Suitzako konpainiak klima-aldaketarako funts berriak irabazten ditu” (Reuters, 2018ko abuztua).
  • “Enpresa hauek klima-aldaketaren aurkako borrokan ari dira buru” (CNN Business, 2018ko urrian).

Zein da albiste honen atzean esan gabeko mezua? Klima-aldaketa negozioek eta teknologiak “konpon dezaketen” dirua irabazteko moduko “arazo” bat da, hornikuntza-katearen edo harreman publikoen krisiaren arazoa konpontzea bezalakoa.

Baina ez da. Klima-aldaketa arazo politikoa da eta irtenbide politikoa behar du. Gure gizartearen zati handi bat teknologiaren industriak “kolektiboki hipnotizatuta” aurkitzen du, dena berrikuntzarekin eta teknologia sektorera diru gehiago botatarekin konpondu daitekeela uste baitu. Teknologiak bakarrik klima-aldaketaren arazoari aurre egiten uzten badiogu, honako adibideetara eraman gaitezke: munduko gobernuek karbono harrapaketa enpresa teknologiko talde bati kontratatzen diote, gizarteak ordaintzen baititu bere ekipoak alokatzeko eta klima-aldaketa etengabe mantentzeko. Arazoa konpontzen bada eta gehiegizko karbono guztia atmosferatik kentzen bada, haien zerbitzuak alferrikakoak izango dira, eta horrek akziodun eta inbertitzaileen aurka egiten du. Horrek gizarte eta ingurumen oihartzun handia du, enpresa eta agente pribatu hauek arazoari eusten saiatzen baitira etekinak lortzen jarraitzeko.

Behar ditugun aldaketek izaera eraldatzailea eta soziopolitikoa izan behar dute. Arazoa da horrek ahalegin kolektibo handiagoa eskatzen duela. Atzera begiratuz gero, ikusiko dugu jada egungoa baino aldaketa berdinak edo zorrotzagoak egin direla, iraganeko garaietan ezezkoa zirudiena. Esaterako, XIX. mendean AEBetan esklaboak askatzeak nagusien askatasuna murriztu zuen, geroago lan eta gizarte legeek enpresarien askatasuna murriztu zuten bezala. Gaur egun enpresek ez dute libre beren langileak eta langileak arrazoirik gabe kaleratzeko, eta soldatak biziraupen mailatik behera murrizteko askatasuna ere galdu dute. Lege eta debeku guzti hauek, orain dela ez hainbeste imajinaezinak, gizakiak gizakia ustiatzeko duen askatasuna mugatzen amaitu dute. Gaur egun, eskertu eta kolektiboki mesede egiten digun zerbait.

Klima aldaketaren aurkako borrokan antzeko ikuspegia behar da. Belaunaldien arteko akordio politikoak behar ditugu, gure egungo askatasuna neurri batean murriztu arren, gure espeziearen eta planetaren etorkizuneko ongizatea bermatzeko. Enpresen, gobernuen eta baita geure buruaren hasierako oztopoak handiak izango dira. Baina hemendik urte batzuetara, normalak ez ezik, nahikoak ere ez direla irudituko zaie gizarte jasangarriagoa sortzeko ezartzen diren mugak eta legeak. Gogora dezagun: klima-aldaketa arazo politikoa da, ez teknologikoa, eta behar dugun eraldaketa soziala lortzeko irtenbide politikoak behar ditu.

Julen González Redín
Garapen Iraunkorrean doktorea
NAIDER