Gure hiri batzuetako hiriguneek galdu egin dute lehengo zentralitate ekonomiko, komertzial eta administratiboa. Erronka espazio horiek modu kolektiboan berrasmatzeko gai izatea da, egungo azpiegitura eta historia aberatsa aprobetxatuz, garapen jasangarriko motor eta berrikuntza, teknologia eta enpresa-lankidetzarako agertoki bihurtzeko.
Era berean, aurreko garaietan eraikitako industria- eta enpresa-espazioek egungo industriaren eta zerbitzu-jarduera aurreratuen eskaera eta joera berrietara egokitu behar dute. Ekipamendu zaharkituak, iraunkortasun falta, eraginkortasun energetiko txikia eta berrikuntzarako eta talenturako erakarpen txikia dira leku horiek partekatzen dituzten ahulezietako batzuk.
Bi kasuetan, hiri-berroneratzeak eraikin eta espazio publikoen berrikuntza fisikoa ez ezik, ekonomia, gizartea eta ingurumena suspertzea ere badakar. Epe luzeko ikuspegia eta epe laburreko konpromisoa izan behar dira. Alde horretatik, pozgarria da hirigune eta industria-espazio tradizionaletan dimentsio anitzeko berroneratze-prozesu arrakastatsuak hasi dituzten hirien adibideak ikustea. Herri askok neurri ausartak hartu dituzte beren hiriguneak eta industrialdeak biziberritzeko, eta eraldaketa-eredu inspiratzaile bihurtu dituzte.
Bilbo eta azken hamarkadetako hiri-berroneratze prozesu ezagunaren adibide hurbila da. Garai bateko industria-portua Abandoko erdialdeko barruti dinamikoan eraldatzea haren ikuspegi estrategikoaren erakusgarri garbia da.
Era berean, Bartzelona beti da hiri-berroneratzean duen ikuspegi berritzaileagatik aintzatetsitako beste hiri bat. 22@Barcelona proiektuak industria-barruti zahar bat berrikuntzaren eta teknologiaren gune neuralgiko bihurtu du. Sortzen ari diren enpresentzako espazioen, ikerketa-zentroen, etxebizitzen eta espazio publikoen konbinazioaren bidez, hiriak inbertsioak erakartzea eta abangoardiako sektoreetan enplegua sortzea lortu du, hala nola teknologian eta sormen-industrietan.
Freiburg, Alemanian, jasangarritasunarekin eta energia berriztagarriarekin duen konpromisoagatik ezaguna, eraikuntzan eta garraioan energia-eraginkortasuna sustatzeko eta eguzki-energia sortzeko neurri ausartak ezarri dituen hiriaren beste adibide bat da. Vauban barrutia, bereziki, hiri-garapen iraunkorreko eredu bat da, eraikin ekologikoekin, mugikortasun partekatuarekin eta parte-hartze komunitario handiarekin espazioaren plangintzan eta kudeaketan.
“Hiri-berroneratzeak eraikin eta espazio publikoen berrikuntza fisikoa ez ezik, ekonomia, gizartea eta ingurumena suspertzea ere badakar. Epe luzeko ikuspegia eta epe laburreko konpromisoa izan behar dira”
Europatik irten gabe, Danimarkako Kopenhage hiria hiri-eraldaketaren ikuspegi holistikoagatik nabarmentzen da. Nordhavneko bere barrutia antzinako portu industrial batetik barruti ekologiko bihurtu da, ekonomia zirkularrean zentratua. Nordhavnen birsorkuntzak teknologia berdeko enpresak erakarri ditu, enplegua sortuz eta Kopenhage jasangarritasunean lider izaten lagunduz.
Manchester, Bilbo britainiarra, gainbeheran dagoen hiri industrial batek bere burua berrasmatu eta biziberritu duela erakusten duen beste adibide bikaina da. Manufaktura-industria tradizionalak behera egin zuen heinean, hiria teknologia, berrikuntza eta sormen-industriak bezalako sektoreen garapenean zentratu zen. Biltegi eta lantegi zaharrak lan-gune moderno bihurtuz, Northern Quarter barruti ospetsua kasu, Manchesterrek enpresa berriak erakarri ditu eta enpresen eta unibertsitateen arteko lankidetza sustatu du.
Kasu horiek guztiek erakusten dute hiri-berroneratzea eta eraldaketa multidimentsionala prozesu posibleak direla eta emaitza positiboak sor ditzaketela, ez soilik epe luzera. Esperientzia inspiratzaileak dira hiri eta lurralde guztientzat, ingurune eraikia biziberritu eta egungo erronketara egokitu nahi dutenentzat. NAIDERen, konpromisoa hartu dugu esperientzia arrakastatsu horiek partekatzeko, gure harri-koskorra jarri dugunei buruzko ezagutza emateko eta gure laguntza estrategikoa eskaintzeko, gainbehera irmotasunez kendu eta berroneratzearen abenturarekin bat egin nahi duten hiri- eta industria-inguruneetan antzeko prozesuak bultzatzeko.
Prozesuen konplexutasunaz jabetzen gara. Aitortzen dugu lankidetza publiko-pribatuaren garrantzia eta finantzaketa-eredu berritzaileen beharra hiri-eraldaketa horiek egia bihurtzeko. Baina kontua da Europako funtsak proiektu urratzaileen zain daudela, eta proiektu horien inplementazioa errazten duten tresna ekonomiko-finantzario berritzaileak ere badaudela.
Maiatzaren amaieran hauteskundeak izaten dira eta horiekin batera energia positiboko olatu bat sortzen da lidergo berrien inguruan hiria sortzeko, are konprometituagoak izanez gero. Agian une egokia da amets egiteko. Argi dago ez dagoela une hoberik jarduteko.
“Maiatzaren amaieran hauteskundeak izaten dira eta horiekin batera energia positiboko olatu bat sortzen da lidergo berrien inguruan hiria sortzeko, are konprometituagoak izanez gero. Agian une egokia da amets egiteko. Argi dagoena da ez dagoela une hoberik jarduteko.”
Udaberriko gure argitalpenaren editoriala, trantsizio-gako honekin eta gehiagorekin.
