Gure belaunaldiko erronka handietako bat Klima Aldaketa da, eta handitasun handiko hondamendi naturalak ekarriko ditu, biztanleriaren osasunean, ekosistemen orekan eta munduko ekonomian eragingo duena. Karbono dioxidoa (CO2) berotegi-efektuko gas nagusia da eta atmosferako CO2 kontzentrazioa nazioarteak uste ahal izan duena baino azkarrago hazten ari da. Dena den, klimaren aldeko etengabeko borroka borroka txikiak irabazten joan da, 2050ean 121 herrialdek karbono neutraltasuna lortzeko eta berotze globala 2 °C oso azpitik mantentzeko konpromisoa lortu arte (Parisko Akordioa).
EBk, bere aldetik, helburu hori onartu du eta Europako Itun Berdea garatu du, besteak beste, 2050. urterako karbono neutraltasuna lortzeko. Era berean, herrialde, eskualde eta hiri askok helburu partekatu horrekin konpromisoa hartu dute eta produkzio- eta kontsumo-ereduak zero isuri garbiak dituzten sistema jasangarrietara eraldatzeko estrategiak garatzen ari dira.
Baina zer da benetan karbono neutraltasuna?
CO2 neutraltasunak ez du esan nahi igortzeari uzten dionik karbonoa atmosferara, baizik eta sortzen diren isuriek osatzen dute basoek eta ozeanoek haiek xurgatzeko duten gaitasunaren berdinak dira, hau da: emisioen eta xurgapenaren artean zero oreka egon behar da.
Isuriak: energiaren errekuntzan sortutakoak erregai fosilak ekoizpen prozesuetan eta energia termikoaren sorreran eta elektrikoa.
Xurgapenak: basoek duten ahalmena da (eta landaredia, oro har) karbonoa arnasten eta finkatzean.
Orain, emisioak orekatzeko prozesu hau xurgapena gaur egungo isurketak murrizteko zailtasunean datza, baitira ingurune naturalak haiek xurgatzeko duen ahalmena baino askoz handiagoa. Mailatzeko estatuan, isurien %11,4ko xurgapen ahalmena kalkulatu zen guztira 2018an (inbentarioa Emisio Nazionalak, 2020).
Ikuspenak murrizteko iragarpenek diote landaredia bahitzeko gai den maila batean, elektrifikatzea beharrezkoa izango litzateke Garraio sektorearen %80-90, elektrizitate guztia hortik dator iturri berriztagarriak, energia termikoaren galera nabarmen murriztea egoitza-sektorea, beste gai batzuen artean, egiturazko aldaketa adierazten dutenak Energiaren erabilera eta kontsumoaren egungo ereduaren (IRENA, 2020).
Hauek hartzeko hiriek gero eta konpromiso handiagoa dutela ikusita konpromisoak, Naider-etik, jarraipen-sistema bat izatea proposatzen dugu udalerriaren emisioak ebaluatzeko aukera ematen duten energia-kontsumoa, baita bere ingurune naturalak emisioak xurgatzeko duen gaitasuna zehaztea. Behin abiapuntua ezagututa, simulazioak egin daitezke aplikatuz emaitzak bistaratzeko tresnak, estrategia onena proposatzeko etorkizunera begira, beti ere trantsizioaren eragina kontuan izanda energia udalaz gaindiko mailan.
