Espainiarako beharrezkoa da Ikerketa eta Garapenarekiko konpromisoa areagotzea, baina garatutako I+Garen erabilera eta hobekuntza ere sustatu behar da. Ekoizpen zientifikoan aurrerapen handiak eman diren arren, herrialdea oso atzeratuta dago berrikuntzari dagokionez. Arazoa konpontzeko gakoetako bat: atera dezagun gure I+G tiraderetatik.
Espainian produkzio zientifikoa nabarmen aurreratu da azken hamarkadetan, eta lehen postua lortu du, National Science-ren arabera. Thomson Reutersren adierazleak. Datu honek biztanleko produkzio zientifiko bat bihurtzen du, oraindik erdipurdikoa (6,5 artikulu mila biztanleko) Suedia edo Ingalaterra bezalako herrialdeekin alderatuta (18,7 eta 13,25) baina hazkunde nabarmenean.
Baina datu hauek ez badute baikortasuna gonbidatzen, are gutxiago berrikuntzarekin lotutako datuak, hau da, Ikerketa hau emaitza bihurtzearekin. Arrisku-kapitala edo patenteen sorrera bezalako adierazleek eszenatoki ia iluna eskaintzen digute. Esaterako, Arrisku Kapitalak Espainiako BPGaren %0,123 baino ez du ordezkatzen, eta kopuru hori %0,88ra iristen da Danimarkan edo %0,483ra Erresuma Batuan; eta Espainiako patenteen ekoizpena milioi biztanleko 29,3koa da, eta horrek dardara eragiten digu Danimarka, Alemania eta Finlandiako 174,6, 275 eta 267,6rekin alderatuta (EIS2008 datuak).
Finantzaketa berritzailea, jabetza intelektuala eta giza baliabideak: berrikuntzarako funtsezko gaitasunak
Krisiaren eta haren ondorioen gorenean, Gobernuak etsi-etsian bilatzen du eredu ekonomikoaren aldaketa ekonomia jasangarri berri baten bila. Zentzu honetan, arlo zientifiko-teknologikoan, kritikak batez ere I+Gn jada nahikoa ez den gastu publikoa murriztearen inkoherentziari dagozkio. Gastu hori handitzea beharrezkoa baino gehiago bada ere, ez dugu bistatik galdu behar I+Gko gastuak berez ez duela eredu ekonomikoa aldatuko eta berrikuntza ere sustatu behar dela, azken finean, I+G horren balio-eraldaketa. gizartea eta enpresak. Horretarako, funtsezkoa izango da I+G-aren balorizazioa erraztea Espainiako enpresei bere onurak bereganatzea ahalbidetzen dieten neurrien bidez.
I+G-aren balorizazioak, lehenik eta behin, hori sortzen duten eragileengana jo behar duten enpresetan oinarritu behar da. Zentzu horretan, garrantzitsua da gobernu zentralak Unibertsitate, Teknologia Zentro eta Ikerketa Institutuetatik teknologiaren transferentzia sustatuko duten azpiegiturak eta programak sortzeko konpromisoa hartzea. Azpiegitura eta programa horiek enpresekin «ezagutza zubi» gisa jardun beharko lukete. INNOCASH programa bezalako ekimenetan aurrera egin beharko litzateke, Zientzia eta Berrikuntza Ministerioa, egitura nahikoa eta laguntza ekonomiko handiagoa eskainiz.
I+G baloratzeko, eta zubi horiek ezagutza balio ekonomiko eta sozial bihurtzeko, beharrezkoa da finantzaketa berritzailerako gaitasun nahikoa izatea ere. Arrisku-kapitala edo Business Angels sareak bezalako elementuek gora egin behar dute berrikuntza-prozesuaren protagonista gisa. Espainian, haien zeregina bigarren mailakoa da oraindik: Business Angelsek guztira 13 milioi euroko inbertsioak egin zituen Espainian, eta kopuru hori Erresuma Batuan mobilizatutako 157 milioi eurorekin kontrajartzen da Antonio Abad Business Angels Espainiako Sareko presidentearen arabera. ( ESBAN). Alde batetik, beharrezkoa da berrikuntzarako funts espezializatuen bidez finantzaketa pribatu nahikoa mobilizatzea, eta, bestetik, Business Angel figura hartzeko dauden oztopoak ezabatzea, egungo marko fiskalak ez baitu haren garapenean laguntzen.
Jabetza intelektualari dagokionez, munduko beste herrialde eta eskualde batzuekin baldintza berdinetan lehiatzeko gai izan behar dugu eta horretarako ezinbestekoa da ingurune erregulatzaile on bat egotea. Esaterako, ezaguna da Europan patenteak sortzearen kostu handia Estatu Batuekin alderatuta (gutxienez bost aldiz handiagoa). Europan kostu horiek izugarri murrizteaz gain, Espainiak are bultzada handiagoa behar du. Adibidez, 2008an Belgikak kenkari-neurri indartsu bat onartu zuen Patenteen diru-sarreren % 80 I+G babesa sustatzeko.
Azkenik, enpresak I+G hornidurako eragile horietara hurbiltzeko, behar bezala prestatuta egon behar dute. Enpresek berritzeko beharrezkoak diren gaitasunak bildu behar dituzte, eta hauek, batez ere, ezagutza eta berrikuntza zientifiko-teknologikoko giza kapitaletik datoz. I+G-aren balorizazioaren aldeko apustua egiteak esan nahi du mota honetako pertsonak enpresetan masiboki txertatzeko apustua egitea. Torres-Quevedo programa Enpresek ikertzaileak kontratatzea erreferentzia da ildo horretan, baina beharrezkoa da berrikuntza prozesuetan teknologo eta adituak txertatzea ere sustatzea.
Bai, Espainiak I+Gn duen gastua handitu behar du baina baita I+G hori merkatuan jartzeko ahaleginak ere, hortik emaitzak lortzeko. Ireki ditzagun zentro teknologiko, unibertsitate, ikerketa institutu… tiraderak eta transferi ditzagun ezagutza hori enpresei eta gizarteari, aukera bikoitza emango digulako: ekonomikoa, gure eredu produktiboaren eraldaketa ekonomikoan lagunduko baitu; eta sentsibilizazioa, gizartean I+G-aren pertzepzioa hobetzen lagunduko duelako.
Erreferentziak
Deloitte, 2007. “Patenteen errentaren kenkaria”. Sarean eskuragarri http://www. .deloitte.com/view/en_BE/be/services/tax-services/corporate-tax/patent-income-deduction/index.htm
Zientzia eta Berrikuntza Ministerioa, Espainiako Gobernua.http://www.micinn.es
Proinno-Europe 2008, “European Innovation Scoreboard 2008”. Sarean eskuragarri http://www.proinno-europe.eu/EIS2008/website/docs/EIS_2008_Final_report .pdf
Innocash Programa, Zientzia eta Berrikuntza Ministerioa, Espainiako Gobernua. http://www.innocash.es
Torres-Quevedo Programa. http://web.micinn.es/ content.asp?dir=03_Plan_IDI/00-LIAs/00@LIARHH/02-Contratacion/03@TQuevedo
Business Angelen Espainiako Sarea. http://www.esban.com
ScienceWath, Thomson Reuters, “COUNTRY PROFILES – 2009, Top 20 Country in All fields; Science Indicators.” 2009ko abendua. Sarean eskuragarri http://sciencewatch.com/dr/cou/2009/09decALL/
(Flickr bidez fdcomiteko Creative Commons irudiak)