COP26 ixten da. Bi asteren ostean, azken bi urteetako bilerarik esperoena itxiko da gaur Glasgown. Eskoziako hiriak Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Alderdien 26. Konferentzia (COP) hartu du. Munduko herrialde guztietako gobernuak, baita enpresak, erakundeak, zientzialariak eta herritarrak ere ez dira antzeko ekitaldi batean elkartu 2019ko abenduan Madrilen egin zen goi bileratik.
Pandemia dela eta 2020an egin ezin izan den COP 2022ko ateetan itxiko da etxeko lanak oraindik egin gabe. Asko dira eztabaidatu eta akordio ugari lortu diren gaiak, baina bilera honetan gizateriak zituen itxaropenak handiagoak ziren eta akordioak lortzeko beharra premiazkoa da. Parisko akordioa (2015eko COP21, 2015ekoa) betetzea kimera bat ez izatea ahalbidetuko duten akordioak behar ziren, bide-orri komun, bidezko eta anbiziotsu bat osatu ondoren lortzeko gai den helburu errealista baizik.
Glasgogotik titular positibo batzuk lor ditzakegu, aipagarriena akordioa da 2030erako deforestazioa amaitzeko. Bere itzalekin, hitzarmen hau historikoa da munduko 135 nazio sinatzaile baino gehiago (munduko baso-estalduraren % 90 baino gehiago) elkartzea, eta hamarkada bat baino gutxiagoan ingurumen-arazo nagusietako bat mundu mailan amaitzeko konpromisoa hartzen dute. Bereziki aipagarriak dira, alde batetik, Brasil, munduko baso tropikal handienaren %60 hartzen duen herrialdea delako, Indonesia eta Kongoko Errepublika Demokratikoa. Munduko baso tropikal garrantzitsuenak dauden hiru estatu garrantzitsuenak. Eta, bestetik, Errusia eta Kanada nabarmentzen dira, munduko bi herrialderik handienak direlako, eta planetako baso boreal ia guztiak bizi direlako.
Aipatzeko beste puntu bat metano isurien % 30 murriztea 2030erako. Europar Batasunaren eta Estatu Batuen ekimenak lortu du. 100 nazio baino gehiagok bere gain hartzen dutela konpromiso hori (mundu mailako isurien % 70 bat datoz horiek). Ez Txinak, ez Indiak ez Errusiak beren ekonomientzat hartu nahi izan ez duten konpromisoa. Metanoa berotegi-efektuko gasa (BEG) da eta, atmosferan CO2 baino ugariagoa den arren, CO2-a bera baino gehiago laguntzen du molekula bakoitzeko berotegi-efektuari. Gas honek isurketa-iturri nagusiak ditu, prozesu naturaletatik kanpo, nekazaritza eta abeltzaintza industrian (arroza eta behi-haragia batez ere), hondakinen kudeaketan (zabortegiak) eta energia sektorean.
Gailurreko hirugarren borroka handia – galdutako borroka – Ikatzak hartu du. 40 herrialde pasatxoren kopuru txiki batek baino ez du sinatu murrizteko konpromisoa. ikatzaren erabilera. Ikatza kontsumitzen duten herrialde garrantzitsuek sinatu dute, hala nola Polonia, Vietnam, Txile eta Alemania. Baina kanpoan geratu dira beste ikatzaren kontsumitzaile eta esportatzaile garrantzitsu batzuk, hala nola Txina, Errusia, India, AEB eta Australia.
Ondoriozta liteke, Glasgown gauza bera, ados jartzeko beharra handia, munduko begi guztiak gaian, baina beti bezain dinamika. Gehien kutsatzen duten eta errekuntzako lehengai gehien esportatzen eta ekoizten duten herrialdeen artean, trantsizioaren balaztak piztuta daude. Denbora kontua da balazta sakatzeari uzteko. Garbi dagoela dirudi, ordurako, garraioarekiko oposiziorik ez izateak ezer gutxi balioko duela, arazoak, tamalez, beste batzuk izango direla.
Aitor Mingo Bilbao
Hiriak eta Iraunkortasuna Masterra
NAIDER