COVID19 pandemia aurrekaririk gabeko eragina ekarri du berekin ekonomian beharragatik sistema produktiboa erabat geldiaraztea haren hedapena desagerrarazteko. Distantzia eta konfinamendu neurriek ere eragin handia izan dute zuzenean kontsumorako, ziurgabetasun eta mesfidantza agertoki bat sortuz.
Eremuan ingurumena, bidean inflexio puntu bat egon da trantsizio ekologikoa. Erregai fosilen kontsumoaren jaitsiera eragin du 2020ko agertokian orain arteko jaitsierarik handiena berotegi-efektuko gasen (BEG) isurketak. Igorritako txostenaren arabera Energiaren Nazioarteko Agentziaren (IEA), mundu mailako BEGak %8 jaitsiko dira, eta horrek balio absolutuetan beherakada suposatzen du inoiz ikusia. Hala ere, beharrezkoa izango litzateke zifra horiek urtez urte errepikatzea 2050erako zero emisio garbietara iristeko.
Horren astinduaren ostean COVID19, epe laburreko ahaleginak suspertzea sustatzeko gure gizartea berehala berraktibatzea bermatzera bideratzen da ekonomia eta enplegua eta gizarte ongizatea bermatzeko. erreskate neurriak berehalako arreta ekonomikoa eta soziala orainaldian (ikuspegi ziklikoa) eta, une jakin batean, erronken ondorioak ahaztu ditzakete, esaterako larrialdi klimatikoa, oraindik ere uler daitekeela etorkizuneko belaunaldiak eta ez hainbeste oraingoekin. Hala ere, neurriak oinarri ekonomikoa berreskuratzeak epe luzera hartzen du (ikuspegi estrukturala).
Hautatu bata edo bestea neurriek nahi den oreka alda dezakete ekonomia, gizarte eta eta ingurumena.
Hau da orain egindako inbertsioak krisi ekonomikoa arintzera zuzenduta eta enpresa-oinarria berriro aktibatzea baldintzatuko du, neurri handi batean, ren prozesua ekonomiaren trantsizio ekologikoa eta, ondorioz, bilakaera murgilduta gauden larrialdi klimatikoa eta bere adierazlea bikaintasunez atmosferara BEG isuriak dira.
Parte hartu dutenak ikerketak taldeak aukeratutako 25 politika “eredu” ebaluatu ditu ikertzailea. Politikak ariketa batean oinarrituta proposatu ziren Herrialdeek hartutako 700 estimulu ekonomiko baino gehiago katalogatzea G20 2008-2020 aldian.
Orduan eskatu zen inkestatutako pertsonei, politikak lau neurritan oinarrituta ebaluatu dituztenak:
- Inplementazio-abiadura (hilabete baino gutxiagotik baino gehiagora hiru urte).
- Efektu biderkatzaile ekonomikoa epe luzera (eta baxutik handira).
- Kliman eragin potentziala (oso negatibotik oso positiboa).
- Irizpide pertsonaletan oinarritutako erosotasun globala kontsultatutako aditu bakoitzarena.
25 eremuetatik kontsulta egin den ekintza, diren sei horiek negozio-oinarriaren lehiakortasunean zuzenean inplikatuta (inbertsioa orokorrean I+G, I+G garbian inbertsioak, konektibitatean inbertsioak, inbertsioak energia azpiegituretan, Inbertsioa konektibitatean, Inbertsioa birziklapen profesionalak) eragin biderkatzaile handiena eragiten dute eragin ekonomikoak eta klimatiko positiboak.
- Inbertitu energia garbiaren azpiegitura (hau da, energia berriztagarrien bidez, biltegiratze teknikak) eta konektibitate-sareen modernizazioan (politikak T eta S). Ekintza mota honek argi eta garbi hobetzen du eraginkortasuna lehiakortasunaren hobekuntza horrek eragiten duen aldi berean prozesuak kliman positiboa.
- I+Gn inbertitun (X eta Y politikak). I+Gn inbertsioa alde egiten du, epe luzera, dauden ekoizpen-prozesuen hobekuntza eta Teknologia berrien aurkikuntzan laguntzen du. Berrikuntzaren ingurunea enpresen lehiakortasuna hobetzera zuzenduta dago gertutik prozesu garbiagoak eta arduratsuagoak lortzearekin lotutakoak eguraldi.
- Prestakuntzan eta birziklapen profesionalean inbertitu (N politika). Egungo osasun krisia eta garapen teknologikoa bezalako gertaerak Etengabeko aldaketak sustatzen dituzte merkatuan. Hazten ez diren enpresak langileak prestatzeak produktibitatearen zati bat galtzeko arriskua du eta inbertsioa. Enpresa barruan prestakuntza sustatzeak maximizatzen du abantaila lehiakorrak eta negozio-aukerak aprobetxatuz langileen gizarte- eta ingurumen-kontzientzia areagotuz.
-ren interpretazioaz lan honen emaitzak eta aurreko analisien frogak, politikak formulatzeko garrantzi handiko mezuak sorrarazten dituzte COVID19aren ondoren suspertzea.
Bereziki, oso da Komeni da nabarmentzea politikak direla sustatzen dutenak enpresen lehiakortasuna eragin positibo handiena duten larrialdi klimatikoa (koadrante horia).
Oso puntu garrantzitsua inbertsio-politikako erabaki onenak hartzerakoan eta noiz herritarrengandik sustatutako berreskuratze-eskemak lehenetsi.
Izaera zalantzazkoa egungo krisiaren perspektiba ez galtzeko eta modu erabakiorrean integratzeko aholkatzen du eta Lehiakortasuna sustatzeko segurtasun neurriak arrakastarako formula gisa garapen ekonomikoaren eta konpromisoaren artean nahi den oreka lortu eguraldi.
Jokin Etxebarria
Enpresen eta Zuzendaritzako MSc
NAIDER