Luzapenean erabakitzen diren partidek bezala, Madrilgo Klimaren Goi Bilerak hasieran uste baino gehiago iraun zuen. Eta kirolean maiz gertatzen den bezala, talde batek irabazi nahi izateak ez du esan nahi azkenean hala egingo duenik. Izan ere, askotan defentsa sendoa nagusitzen da markagailuan berdinketa mantentzen laguntzen duena, eta horrela bermatzen du beste taldeak ez duela irabazi, partida ahalik eta gehien luzatuz.
Horixe da COP25ean gertatu dena. Goi-bilera honek 2020rako lurra prestatzea zuen, herrialdeek Pariseko Akordioaren konpromisoak onartu behar dituztenean. /a>. Hala ere, Madrilgo Klimaren Goi Bilerak iraun zuen bi aste luzeek eta NAIDER egon zenek anbizioa areagotzeko dei ahula egiteko baino ez zuen balio izan. Gailurra hasi baino lehen egoera defendatzen saiatu ziren herrialdeek –kutsatzaile handiekin onuragarriagoak– 2020tik aurrera klima-ekintza planak indartuko zituztela agindu zutenen aurkako defentsa handiz lortu zuten bilera irabaztea. azkena bakarrik gehienez %10. atmosferara isurtzen diren munduko gasakk, eta lehenak, besteak beste, Txina, Brasil, India edo Errusia bezalako herrialdeak, munduko gasen % 50 baino gehiago biltzen ditu. “neonegacionistas” deitzen direnak batez ere hazkunde ekonomikoa handia izango luketen herrialdeak dira. klima-aldaketara arintzeko eta egokitzeko neurriak ezartzeak eraginda. Herrialde hauek Parisko Akordioaren funtsezko zenbait alderdiri buruzko akordioa oztopatu zuten, hala nola, karbonoaren merkatuak (irakurri goiko argitalpena) edo kalteak eta galerak (irakurri aurreko mezua), azken honek klima-aldaketaren eragin kaltegarriek eragindako kalte konponezinak edo galera atzeraezinak jasan dituzten edo jasango dituzten herrialdeentzako finantzaketari erreferentzia eginez.
COP25ean, argi geratu da politikariek eta enpresek zientziarekin eta gizarte zibilarekin duten distantzia astrala. Zientzialariek egin diguten errealitatearen egiaztapena ez omen da nahikoa izan klima-aldaketan gehien laguntzen duten herrialdeak kontzientziatzeko: isuriak txikitu beharrean hazi egiten dira, mundua
Baina dena ez zen albiste txarra izan COP25ean. Inoiz ez dute gazteek halako protagonismorik izan halako tamainako nazioarteko ekitaldi batean. Fridays for Future bezalako taldeen mobilizazio handiak klima-aldaketa gehien jasaten duten herrialdeetan jarri du azentua, Hego Globalekoetan. – eta neurriak hartzeko ardura duten politikariei zuzenean adierazi zien. Nahiz eta protestekin COP berean , kasu batzuetan kanporatutako partaideekin amaitu zena. Hilda Nakabuyek, Greta Thunbergek zutik txalotu zuen aktibistak emandako hitzaldi hunkigarria nabarmentzeko: “Nahiago dut azterketak ez gainditu nire belaunaldia huts egitea baino”
COP25eko beste garaipen txiki bat izan zen hitzarmenaren neurri eta konpromisoetan genero-berdintasuna txertatzea, Genero Ekintza Plana (GAP). Denbora asko behar izan zuen aurrera egiteko, baina negoziatzaileen borondateak azkenean testua egin zuen “giza eskubideak” eta “trantsizio justua”ri buruzko erreferentziak sartu.
Amaitzeko, COP25 ez da erabateko porrota izan, baina neurri handi batean etsita egin du urrats faltsuak ordaindu ezin ditugun garaian. Hori gorabehera, NAIDERen gure ikasgaiak eta ondorioak atera nahi izan ditugu gailurrak iraun zuen bi aste zirraragarrietan izan ditugun ekitaldi, tailer eta hitzaldi ezberdinetatik. Arazo konplexuek irtenbide konplexuak behar dituzte, eskala ezberdinetan. Hona hemen gizarte iraunkorragoa sortzeko kontuan izan daitezkeen ideia eta estrategia orokor batzuk:
Nazioarteko eskala: beharrezkoa da herrialdeen arteko egungo markoa eta ikuspegi lehiakorra aldatzea kooperatibaagoa izateko. Hori gabe, klima-aldaketak gehien kaltetutako herrialdeek etorkizuneko klima-gailurrak oztopatzeko probabilitatea oso handia da. Aldi berean, beharrezkoa da konpentsazio-mekanismoak sortzea erregai fosilen menpekotasun handia duten edo klima-aldaketa larriagoan jasaten duten herrialdeentzat, trantsizio iraunkor bat hasteko. Ildo horretan, herrialde desberdinak biltzen dituzten nazioarteko erakunde edo entitateak, Nazio Batuen Erakundea edo Europar Batasuna kasu, adostasun eta lankidetza eragile gisa giltzarri izango dira.
Eskala nazionala : klima-aldaketa bezalako gai garrantzitsuetatik ideologia kendu behar dugu. Guztioi eragiten diguten alderdi horietan erabaki politikoak, gure orientazio politikoa edozein dela ere, irmoa eta adostua izan behar du. Horrek ingurumen-gaiekin lotutako administrazio-prozesuak arintzen lagunduko luke.
Toki/eskualde eskala (administrazioa): Ingurumenaren kontserbazioari eta klima-aldaketari lotutako inbertsioek kostu ekonomikoak ekar ditzakete epe laburrean, baina onurak ekarriko dituzte epe ertain eta luzera. Hau enpresei ere aplikatzen zaie. Aldi berean, beharrezkoa da administrazioek, nazionalak zein tokikoak, klima-premia/larrialdi jarrera hartzea. Azkenik, administrazioek enpresei «erronka jarri» eta «behartu» egin behar diete ingurumen-aldagaia beren proiektuetan txertatzera, adibidez, lehiaketa publikoei eta diru-laguntzei buruzko pleguen bidez.
Enpresa-eskala : enpresek administrazioen erantzukizun bera dute klima-aldaketaren ondorioak arintzen laguntzeko. Multinazional handiek beren hornitzaileei ingurumenarekiko arduratsuagoak izatea eskatzen badiete ingurumen-efektu positiboa sor liteke. Ideia Jason Clay-k bere TED Talkn azaltzen du enpresa handiek biodibertsitatea babesten nola lagun dezaketen (klima aldaketari ere aplikatzen zaio) .
Eskala pertsonala : Onartu behar dugu daramagun bizi-erritmoa ezohikoa dela eta gure bizitzako zenbait alderdi mugatu beharko direla. Tenperaturak 2ºC-ko igoera saihesteak gure eguneroko jarduera batzuk desmaterializatu edo murriztea ekarriko du. Dena paradigma aldaketa baten barruan sartu behar da, non materiala zoriontasunaren sinonimo ez den.
Ez dago irtenbide bakarra gaurko erronka nagusiak konpontzeko. Hau argi izan behar dugun zerbait da. Hori dela eta, gehiago eta hobeto lanean jarraituko dugu gizarte iraunkor bat sortzen laguntzeko.
Hurrengo geltokia: COP26 Glasgown.
Julen González Redín
Garapen Iraunkorrean doktorea
NAIDER