Living Labs delakoak esperimentazio- eta berrikuntza-laborategi hutsak izatetik urrun daude, eta helize laukoitzeko aktoreen (administrazio publikoak, enpresak, akademia eta herritarrak) arteko lankidetzarako gobernantza-eredu berria osatzen dute. Ingurune horietan, baterako sorkuntza da funtsezko zutabea, errealitatera hobeto egokitzen diren politikak eta estrategiak modu parte-hartzailean diseinatzeko aukera emanez eta egungo ekonomia-, gizarte- eta ingurumen-erronkei aurre egiteko konponbideak azkartuz.
Living Labs-en inpaktua handitzeko funtsezko faktoreetako bat ikaskuntzak eta jardunbide egokiak elkarren artean trukatzeko gaitasuna da. Prozesu horrek hainbat onura dakartza:
- Ahaleginak bikoiztea saihesten du: Esperientziak partekatzeak beste testuinguru batzuetan funtzionatu duten metodologiak, tresnak eta emaitzak berrerabiltzea ahalbidetzen du, baliabideak eta denbora optimizatuz.
- Erreplikagarritasuna eta eskalagarritasuna errazten ditu: Frogatutako ekimenak lurralde desberdinetara egokitu daitezke, inplementazioa bizkortuz.
- Zeharkako berrikuntza sustatzen du: Hainbat arlotan (mugikortasuna, iraunkortasuna, osasuna, digitalizazioa, etab.) lan egiten duten Living Labs-en arteko elkarreraginak sinergia eta irtenbide integralagoak sortzen ditu.
- Antolaketa-ikaskuntza eta etengabeko hobekuntza bultzatzen ditu: Arrakastei eta porrotei buruzko hausnarketa bateratuak estrategiak doitzea eta baterako sorkuntza-prozesuak hobetzea ahalbidetzen du.
- Lankidetza-sarea indartzen du: Living Labs-en arteko aliantzak eraikitzeak adimen kolektiboa sustatzen du, lurraldeetan eragiteko eta eraldatzeko gaitasuna indartzen duena.
Hala ere, abantailak dituen arren, Living Labs-en artean ezagutzak partekatzeak ere oztopoak ditu:
- Lankidetzarako egitura formalik eza: Esparru argirik gabe, lankidetza jarraitutasunik gabeko ekimen isolatuen mende egon daiteke.
- Desberdintasunak antolaketa-kulturan: Living Lab bakoitzak modu desberdinean lan egiten du, eta horrek ezagutzaren transferentzia zailtzen du.
- Desberdintasuna finantzaketa eskuratzean: Baliabideen ezberdintasunak arrakalak sor ditzake berrikuntzarako eta eskalagarritasunerako gaitasunean.
- Zailtasunak erreplikagarritasunean: Testuinguru batean konponbide arrakastatsu bat ez da beti beste batean aplikagarria egokitzapen esanguratsurik gabe.
Testuinguru horretan, Naiderrek funtsezko eginkizuna betetzen du SCORE proiektuan Living Labs-en inplementatzaile eta koordinatzaile gisa. Europako anbizio handiko programa da, eta 10 Coastal City Living Labs-ek elkarrekin lan egiten dute klima-erresilientzia eta hiri-iraunkortasuna hobetuko duten irtenbide berritzaileak garatzeko. Naiderren zeregin nagusietako bat, bere bidea gidatuko duten ekintza-planak diseinatzeaz gain, ikaskuntza-truke hori dinamizatzea da, haren onurak maximizatzeko eta aplikazio eraginkorra bermatzeko.
Hori lortzeko, funtsezkoa da lankidetza-mekanismo egituratuak diseinatzea. Hona hemen funtsezko estrategia batzuk:
- Ezagutza partekatuko plataforma digitalak: Living Labsek beren metodologiak, arrakasta-kasuak eta ikaskuntzak dokumentatu eta zabaldu ahal izateko gordailu irekiak.
- Sareak eta praktika-komunitateak: Etengabeko elkarreraginerako espazioak, laborategiek esperientziak denbora errealean partekatzeko, zalantzak argitzeko eta baterako proiektuetan laguntzeko aukera izan dezaten.
- Laborategien arteko topaketak eta foroak: Aurkezpenen, tailerren eta networking-saioen bidez ezagutzaren transferentzia errazten duten aldizkako ekitaldiak.
- Mugikortasuna eta ikaskuntza-egonaldiak: Living Lab bateko taldeek beste laborategi batzuk bisitatzea eta haien baterako sorkuntza-prozesuak zuzenean esperimentatzea ahalbidetuko duten programak.
- Berrikuntza kolaboratiboko proiektuak: Living Labs desberdinek erronka komunak lantzen dituzten baterako ekimenak, beren gaitasunak eta baliabideak konbinatuz.
Living Labs-en arrakasta eta inpaktua ez datza soilik soluzio berritzaileak sortzeko gaitasunean, baita soluzio horiek hainbat testuingurutan partekatzeko eta egokitzeko gaitasunean ere. Truke-sare egituratu eta iraunkorrak bultzatzeak berrikuntza bizkortzea eta ekimen horien eragin positiboa biderkatzea ahalbidetzen du. Etengabe aldatzen ari den mundu honetan, Living Labsen arteko lankidetza funtsezko tresna bihurtzen da hiri- eta ingurumen-erronka handiei aurre egiteko, lurralde erresiliente eta iraunkorragoetarako trantsizioa bultzatuz.
Ilustrazioa: Steve Johnson
