Ikertzaile askok gizartean eragin handia izan dezaketen teknologiak garatzen dituzte, baina normalean ez dakite nola jokatu. Izan ere, patenteak, industria edo merkaturatzea bezalako hitzak etsigarriak izan daitezke, unibertsitateetan eta ikerketa-zentroetan horretaz arduratzen diren sailak daudela jakin gabe.

Sail horiei Ikerketaren Emaitzak Transferitzeko Bulegoak esaten zaie, nahiz eta denek transferentzia-bulego, OTRI edo TTO gisa ezagutzen dituzten (ingelesezko siglen arabera). Sail horiek zentroan garatzen diren ikerketen merkaturatzea kudeatzeaz arduratzen dira. Tartean dauden ikertzaileei beren teknologia babesteko modurik onenak gomendatuko dizkiete (askotan patente moduan), jabetza intelektualaren eskubideak kudeatuko dituzte eta merkaturatzea bultzatzeko biderik onena bilatzen saiatuko dira. Horrela, transferentzia-bulegoak mundu akademikoaren eta industriaren arteko zubi bihurtzen dira.

Kasu askotan, transferentzia-bulegoek ikuspegi tradizionala hartzen dute: enpresei patente-lizentziak emango dizkiete oparien truke, hau da, zentroak bere patenteak ustiatzeko baimena ematearen truke jasoko duen dirua. Hala ere, spin-offak sortzeko joera gorantz doa. Spin-offak start-upak dira, sortu berri diren enpresa teknologikoak, zentroaren ikerketan jatorria dutenak.

Gure inguruko herrialdeetan, hala nola Belgikan, Herbehereetan eta Ingalaterran, merkaturatzeko modu horren aldeko apustu garbia egin da. Ondorioz, gero eta ikertzaile gehiago ikusten ditugu mundu akademikoa atzean utzi eta ekintzaile bihurtzen direnak. Hala ere, Espainia atzean dago merkaturatze teknologiko horretan, Dealroom.co-k deep-tech berrikuntzari buruzko 2023ko Europako txostenean jasotzen duen bezala (oinarri zientifikoa edo ingeniaritzakoa).

Izan ere, Espainiako OTRI gehienek, EAEkoek barne, ez dute merkaturatzeko modu hori babesteko funtsik edo pizgarririk, eta Espainiako ikertzaileen ekintzailetza-asmoak mugatzen dituzte. Ondorioz, transferentzia-bulegoek merkataritza-ustiapeneko modu klasikoagoak aztertu ohi dituzte, inpaktu ekonomiko eta itzulera-ahalmen txikiagokoak.

Hala ere, Euskadin ondo bideratutako ekimenak aurkitzen ditugu. Alde batetik, Mondragon Unibertsitatea start-up inkubagailu propioa eraikitzen ari da, unibertsitatearen spin-offak sortzea eta garatzea erraztuko lukeena. Bestalde, Basque Research Technology Alliance (BRTA) osatzen duten ikerketa-zentroek transferentzia-bulego propioak dituzte, eta Belgikaren eta Herbehereen antzeko merkaturatzea egiten saiatzen dira.

Laburbilduz, OTRIek funtsezko zeregina dute ikerketa-zentroetan garatutako teknologia merkaturatzean, gure inguruko herrialdeetan ikusi dugun bezala. Ikertzaile gehiagok spin-offak prestatzea eta horien gidaritza hartzea nahi badugu, beharrezko baliabideak eman behar dizkiegu OTRIei. Bestela, lehiakortasunaren eta berrikuntza teknologiko eta zientifikoaren arloan atzean geratzeko arriskua dugu.

Irudi nagusia: Milad Fakurian Unsplash-en