Azken asteotan, Sevillak zeresan handia eman du, ABC egunkariak aurreratu egin baitu hiriko udalak Espainia Plaza ixteko eta turistei sarrera kobratzeko zuen asmoa. Proposamenaren arabera, sarbidea doakoa izango litzateke hirian erroldatutako eta/edo jaiotako pertsonentzat, eta tarifa kobratzearen ondoriozko diru-sarrerak monumentu-multzoaren mantentze-, segurtasun- eta kontserbazio-lanetarako izango lirateke.

Albiste horrek zalaparta sortu du sare sozialetan eta komunikabideetan, eta eztabaidak sortu ditu, batetik, espazio publikoaren pribatizazioarekin lotuta, eta, bestetik, turismoaren gaur egungo kudeaketa kaskarrarekin lotuta.

1. irudia. Plaza de España (Sevilla)
Argazkia Tânia Mousinho, Unsplash

Egia esan, hasiera batean tarifa kobratzeak Sevillan bizi diren pertsonei eragingo ez liekeen arren, espazio publiko hori ixteak hura pribatizatzea ekarriko luke, sarbidea libre izateari utziko liokeelako. Espazio publiko batean hesi bat jartzen den unetik, eremu hori fisikoa baino ez bada ere eta sartzeko debekurik ez badakar ere, espazio horrek galdu egiten du eguneroko espazio gisa duen erabilera, modu espontaneoan, inprobisatuan eta izapiderik gabe sartzeko.

Horrela, Espainia Plazaren pertzepzio kolektiboa desitxuratu egiten da, eta aire zabaleko museo edo bisita-espazio iragankor gisa ikusten da, egonaldi-leku gisa baino gehiago.

Egoera horrek gogora ekartzen du Bartzelonako Park Güell parkekoa; izan ere, 2013an hasi zen parkerako sarbidea arautzen, turistei sarrera kobratuz eta herritarrentzako doako sarbidea mantenduz, aldez aurreko erreserbaren bidez. 2020an, parkeak kudeaketa-eredu berri bat jarri zuen abian, “hiria parkearekin berriz elkartzeko helburuarekin”. Eredu horrek sartzeko bi ordu-tarte ezartzen ditu, bata goizez eta bestea arratsaldez, parkearen ondoko auzoetako bizilagunentzat eta Gaudir Més programan erregistratutako pertsonentzat soilik. Tarte horietan, bisita turistikoak ez daude baimenduta, eta, horrela, tokiko komunitateak parkeaz gozatzeko aukera izango du.

2. irudia. Park Güell sarrera-eskema.
Iturria: El Park Güell y la ciudadanía

Hiriko gune turistikoak zaintzeko eta mantentzeko bisitarien fluxua kontrolatzeko oso hedatuta dauden beste eredu batzuen artean, doako erreserba-sistema eta ordutegien araberako bisita-sistema daude, besteak beste, Atenasko Akropoliak hartutakoa.

Eskala handiago batean, Europako hiri askok, aspaldidanik, tasa turistiko bat edo hirira sartzeko kuota bat ezartzearen aldeko apustua egin dute. Espainian, tasa turistiko hori Katalunian (2012tik) eta Balear Uharteetan soilik aplikatzen da (2016tik, nahiz eta 2002 eta 2003 artean indarrean egon).

Tasa turistikoak ez du erakutsi turista-kopurua murrizten denik, ez behintzat Espainian, baina ez zen helburu horrekin sortu. Tokiko gobernuentzat diru-sarrerak sortzeko aukera ematen du, diru-bilketarako ez ezik, konpentsaziorako ere. Kontua da funts horiek turismoa sustatzeko eta sustatzeko eta turisten bisita-esperientzia hobetzeko erabili beharko liratekeen, edo turismo-ustiapenaren ondorio kaltegarriak arintzeko eta gehien kaltetutako auzoak eta eremuak zaintzeko.

Sevillaren kasuan, Espainia Plaza ixtearen helburu bakarra tokia kontserbatzea eta mantentzea bermatzeko diru-bilketa bada, egokiagoa dirudi gune publikoari berari eta tokiko pertsonei zuzenean eragingo ez dien udal-tasa turistiko bat ezartzea.

Hala eta guztiz ere, gune turistiko batera sartzeko tarifa bat kobratzeak eta tasa turistiko bat ezartzeak ez dute bermatzen turismo jasangarriagoa, masifikazio txikiagoa duena eta ingurumenarekiko eta tokiko pertsonen bizi-kalitatearekiko errespetu handiagoa duena. Horretarako, administrazio publikoek turismo-kudeaketako eredu bat ezarri behar dute, tokiko pertsonen bizi-kalitatea babesteari eta turismo-enklabeak babesteari lehentasuna emango diena, eta, aldi berean, hurbileko ekonomia eta turismotik eratorritako kalitatezko lanpostuak sortzea sustatuko duena.


Irudi nagusia: Dim Hou Unsplash-en